De Raad van State vernietigde de benoeming van de Franstalige toplui van het BIPT. Een beslissing met verregaande gevolgen voor onze internationale positie en een negatief signaal naar high potentials dat toch heel wat vragen oproept.
Het leek een stap vooruit te zijn: Vincent Van Quikenborne hervormde in 2009 het BIPT en liet de nieuwe toplui (leden van de Raad) benoemen door een onafhankelijke internationale jury. Uit de kandidaten selecteerde deze jury twee Nederlandstaligen en twee Franstaligen, waarbij enkel de Nederlandstalige Catherine Rutten haar mandaat verlengd zag. Voor de andere drie posities als lid van de Raad achtte de jury drie nieuwkomers beter geschikt dan de aftredende leden die opnieuw kandidaat waren.
Een volledig einde van de politieke benoemingen werd het helaas niet: opdat PS en MR hun verzet tegen de depolitisering zouden laten varen, werden hun mannetjes (George Denef, PS, en Michel Van Bellinghen, MR) opgevangen met de speciaal voor hen gecreëerde functie van “bijzonder opdrachthouder”. In deze functie behouden ze een riante wedde met verregaande bevoegdheden inzake toegang tot confidentiële informatie. Ze wonen ook gewoon de vergaderingen van de Raad bij, welismaar met raadgevende stem.
Voor George Denef volstond dit lang niet: hij spande een zaak aan bij de Raad van State. Een verzoek tot schorsing werd door de tweetalige kamer van de Raad van State afgewezen, maar vreemd genoeg ging de Franstalige kamer wel in tegen het advies van de auditeurs en werd beslist om de aanstelling van de nieuwe leden van de Raad te vernietigen. Hierbij stelde de Raad van State dat de jury onvoldoende rekening gehouden heeft met de eerdere prestaties van beide heren, die een positieve beoordeling kregen. Gevolg: de benoeming van de (nieuwe) Franstalige toplui wordt vernietigd, en de oude toplui komen terug aan de macht, alsof er niets gebeurde.
De gevolgen van deze beslissing zijn niet te onderschatten. Mensen die drie jaar lang (goed) werk leverden, mogen van de ene dag op de andere vertrekken. Het BIPT levert met Luc Hindrickx dit jaar de vicevoorzitter van de Europese regulator BEREC en volgend jaar zelfs de voorzitter. Een bijzondere positie met aanzien, die met één pennentrek wegvalt en ons land internationaal met de billen bloot zet.
Meer nog is dit een nederlaag voor diegenen die zich verzetten tegen de klassieke politieke benoemingen waarbij partijkaart primeert op competentie. De bevolking pikt het terecht niet dat de regering Di Rupo voor alle topbenoemingen (topambtenaren en de CEO's van overheidsbedrijven) een strikt partijpolitieke logica hanteert en het inschakelen van een headhunter weigert. Maar wat als men het advies van een headhunter of een internationale jury alsnog kan vernietigen, jaren na datum, en de partijpolitieke apparatsjiks alsnog hun gram halen? Er moet wel degelijk strikt toegezien worden op de onafhankelijkheid en de degelijkheid van het advies van de jury, maar van (een terugkeer naar) politieke benoemingen voor zulke topfuncties mag echt geen sprake meer zijn.
Maar het meest nefast is misschien nog dit signaal naar high potentials. Hoe kan onze overheid nog high potentials uit de privésector aantrekken voor topposities bij de overheid, als de rechtszekerheid dermate afwezig is? Als je tijdens de rit ineens opzijgezet wordt alsof je nooit benoemd geweest bent? Dan keer je maar beter terug naar de privésector. High potentials zitten beter bij de privé, waar een contract een contract is. En zo blijft de overheid vissen in haar eigen vijver en wordt uitwisseling van ervaren en competente mensen tussen privé en overheid bemoeilijkt of gereduceerd tot eenrichtingsverkeer.
Oplossingen zijn dringend nodig om het principe van een onafhankelijke jury verder te veralgemenen bij topfuncties waar competentie meer dan ooit moet doorwegen op partijkaart.
